Een interview met Kjeld Veenhuis, topsporter bij GZC Donk en het Nederlands waterpoloteam
Door: Redactie Slaapkenniscentrum
Voor topsporters kan het verschil tussen winst en verlies in de kleinste details zitten. Waterpoloër Kjeld Veenhuis, vaste waarde bij GZC Donk en international, heeft gaandeweg zijn carrière ontdekt dat een van die cruciale details buiten het zwembad ligt: in de slaapkamer. “Ik denk dat slaap heel belangrijk is. Ik weet van mezelf dat als ik een slechte nacht heb gehad, dat ik de dag daarna minder presteer. Of dat fysiek of mentaal is,” vertelt hij in een openhartig gesprek.
De ontdekking van slaap als prestatieverbeteraar
Veenhuis, die met GZC Donk meerdere landstitels en in 2025 de Challenger Cup veroverde, merkte tijdens zijn carrière steeds duidelijker het effect van slaapkwaliteit op zijn prestaties. “Ik probeer altijd aan de acht uur te komen, want dan weet ik dat ik gewoon een goede nacht heb gehad,” legt hij uit. Wanneer dat niet lukt, voelt hij direct de gevolgen in zijn spel.
“Je kan nogal chagrijnig zijn, maar daarnaast voel je ook vermoeidheid. Je kan je wat minder scherp voelen op de dag zelf.” In een sport als waterpolo, waar tactisch inzicht en explosieve kracht samen moeten gaan, kan een verminderde scherpte grote gevolgen hebben.
Desondanks was Veenhuis, net als vele andere topsporters, zich lang niet bewust van wat er precies gebeurde tijdens zijn slaap en hoe hij dit kon verbeteren.
Slaaptemperatuur: een verrassende factor
Een van de grootste eye-openers voor Veenhuis was de invloed van de slaapkamertemperatuur. “De temperatuur van de ruimte, ik wist helemaal niet dat dat zo’n impact had op slaap,” bekent hij. Deze ontdekking heeft zijn slaapgewoonten aanzienlijk veranderd.
“Ik vind 19 graden het lekkerst, maar je probeert rond de 19 graden te zitten,” vertelt hij over zijn huidige slaapkamertemperatuur. Dit sluit aan bij wetenschappelijk onderzoek, dat aantoont dat een kamer tussen de 18 en 20 graden optimaal is voor de meeste mensen.
Veenhuis woont in een goed geïsoleerd huis, wat soms een uitdaging vormt om deze ideale temperatuur te behouden. Desondanks heeft hij gemerkt dat de investering in een goede temperatuurregeling zijn slaapkwaliteit merkbaar heeft verbeterd.
Inzicht in onbewuste slaapgewoonten
Een ware revelatie kwam toen Veenhuis voor het eerst een slaapanalyse liet doen. “Ik dacht echt dat ik veel op mijn rug of op mijn buik sliep,” herinnert hij zich. De resultaten vertelden een ander verhaal.
“Na zo’n test begin je jezelf pas te herkennen in wat je doet ‘s nachts,” zegt hij. De SlaapID-sensor die zijn bewegingen registreerde, toonde aan dat zijn slaaphouding heel anders was dan hij dacht. Dit bewustzijn heeft hem geholpen betere keuzes te maken in zijn slaapomgeving.
Het verschil tussen twee metingen was significant: “In de eerste meting gooide ik heel erg van links naar rechts, omhoog en omlaag. Ik ging woelen om maar op een goede positie te komen.” Na aanpassingen in zijn slaapomgeving veranderde dit drastisch: “In de tweede meting die we deden was dat opeens bijna niet meer. Ik lag gewoon rustig.”
De sportspecifieke slaapuitdagingen
Als waterpoloër kent Veenhuis specifieke uitdagingen die zijn slaap kunnen beïnvloeden. Avondwedstrijden en het gebruik van cafeïne als prestatieverbeteraar spelen daarbij een belangrijke rol.
“Wij spelen bijvoorbeeld wedstrijden met cafeïnepillen. Op het moment dat ik merk dat ik ‘s avonds een wedstrijd heb en ik heb cafeïnekouwgom gebruikt, dan weet je dat je ‘s avonds nog wel eens een onrustige nacht kan hebben,” legt hij uit. Deze kennis heeft geleid tot bewustere keuzes: “Dan neem ik gewoon geen koffie meer.”
Ook heeft hij geleerd hoe belangrijk het is om na avondwedstrijden goed af te bouwen. “Voor mij is dat dan gewoon thuiskomen. Het liefst niet meer aan die wedstrijd denken. Ook al is dat wel lastig, maar het relaxmomentje… en op een gegeven moment als je wat afgekoeld bent, dan kan je naar bed.”
Kussens, matrassen en internationale verschillen
Tijdens zijn carrière heeft Veenhuis ook in het buitenland gespeeld, wat hem confronteerde met verschillende slaapomstandigheden. “Ik heb in Spanje, Oekraïne gesport. Dat was echt heel anders qua matras dan in Nederland,” vertelt hij.
Vooral tijdens zijn tijd in Spanje merkte hij het verschil: “Dat was gewoon eigenlijk een soort matras die je bij een bouwmarkt koopt. Geen idee waarom we zo’n matras hadden. Dat was allemaal niet zoals in Nederland.”
Deze ervaring maakte hem bewuster van de invloed van een goed matras op zijn fysieke welzijn. “Ik weet dat ik schouderklachten heb gehad en dat was eigenlijk door druk op mijn rechterschouder, waar ik heel bewust op ging liggen. Omdat dat niet mijn werparm is.” Een verkeerde slaaphouding of ondersteuning kan direct invloed hebben op sportprestaties.
Slaap in de topsportwereld
Volgens Veenhuis krijgt slaap nog altijd te weinig aandacht in de topsportwereld. “Je hoort het steeds meer, maar ik denk dat het nog wel steeds een ondergeschoven kindje is binnen de topsport,” merkt hij op.
Hij ziet een discrepantie tussen het besef van het belang en de daadwerkelijke kennis: “Men weet wel dat het belangrijk is om lekker te slapen, maar waarom slaap je lekker? Wanneer slaap je lekker? Dat is wanneer je in de juiste positie ligt, lekker bent in de juiste omstandigheden.”
Bij de nationale ploeg wordt er wel steeds meer aandacht aan besteed: “Bij de Nederlandse waterpolobond zijn we er zeker ook mee bezig, ook in samenwerking met TeamNL, om te kijken hoe we de rustruimtes zo kunnen inrichten voor de trainingsatleten.”
Slaap als prestatieverbeteraar
Veenhuis ziet slaap als een nog grotendeels onontgonnen gebied voor prestatiewinst. “In de topsport worden we naar kleine procentjes gezocht en dat wordt vaak in voeding of in trainingsmanieren [gedaan],” legt hij uit.
“Maar ik denk dat dit ook zeker een aspect is wat een paar procentjes kan bijdragen,” voegt hij toe, doelend op verbeterde slaapgewoonten en -omstandigheden. In een sport waar seconden en millimeters het verschil kunnen maken, kunnen die extra procenten doorslaggevend zijn.
Van aannames naar bewustzijn
Een van de grootste leermomenten voor Veenhuis was het doorbreken van zijn eigen aannames over slaap. “De aanname is denk ik dat jij vindt dat je lekker slaapt. Maar of dat voor jouw lichaam het juiste bed is… dat weet jij niet.”
Hij vervolgt: “Je denkt zelf dat je lekker ligt, maar slaapt je lichaam daardoor ook heel lekker? Kan je de ochtend erna nog steeds verkeerd je bed uitkomen eigenlijk.”
Dit besef heeft hem niet alleen geholpen bij het verbeteren van zijn eigen slaapkwaliteit, maar ook bij het aanmoedigen van teamgenoten om kritischer naar hun eigen slaapgewoonten te kijken.
Advies voor andere sporters
Gebaseerd op zijn eigen ervaringen heeft Veenhuis duidelijk advies voor andere sporters: “Als je lage rugklachten hebt en het is mogelijk beïnvloed door het slapen, of je wordt wakker met lage rugklachten, dan kan het heel interessant zijn om te kijken of je je eigen slaapgedrag kunt monitoren.”
Hij benadrukt het belang van objectieve metingen boven subjectieve ervaringen: “Je denkt zelf dat je lekker slaapt, maar of dat voor jouw lichaam het juiste bed is… dat is denk ik een aanname die mensen hebben.”
De toekomst van slaap in topsport
Met de groeiende aandacht voor marginale verbeteringen in de topsport, verwacht Veenhuis dat slaap een steeds prominentere plaats zal innemen in trainingsprogramma’s en prestatiebevordering.
“Slaap is echt best wel een onontgonnen gebied nog,” merkt hij op, daarmee aansluitend bij de visie van het Slaapkenniscentrum, waar steeds meer sporters zich melden voor slaapanalyses en advies.
Voor een topsporter als Veenhuis kan de combinatie van technische training, mentale voorbereiding én optimale slaap het verschil maken tussen goed en excellent presteren. Zijn ervaringen tonen aan dat bewustwording van slaapkwaliteit een essentiële stap is in de ontwikkeling van elke serieuze sporter.
Benieuwd naar je eigen slaapkwaliteit en hoe deze je prestaties beïnvloedt? Doe de Slaapkwaliteit Score test en krijg direct inzicht in je slaapsituatie.